Moonshine
Moonshine Achtergrond
Onder Moonshine verstaan wij vandaag de dag een heldere, ongerijpte graandistillaat. De term Moonshine ontstond tijdens de Prohibitie in de VS en verwees naar illegaal gestookte whiskey of alcohol. Meestal was Moonshine een graanbrand, de voorloper van whiskey. Maar ook de illegale Moonshine uit de Appalachen, de zogenaamde "Appalachian Moonshine", werd gemaakt met suiker en maïs. "Moonshining" werd in het Verenigd Koninkrijk eerder al gebruikt als synoniem voor "nachtwerk" en dubieuze activiteiten. Zo werd de term "Moonshiner" tijdens de Prohibitie in de VS overgenomen door de zwartbranders, omdat zij meestal 's nachts bij maanlicht hun illegale drank stookten. De Moonshine werd vervolgens direct gedronken of in inmaakpotten onder de hand doorverkocht en in zogenaamde fluisterkroegen (Speakeasys) geschonken. Nog steeds verkopen merken zoals Ole Smoky en O'Donnell hun inmiddels legale Moonshine in inmaakpotten als eerbetoon aan de vroegere zwartbranders.
Zo veelzijdig en vindingrijk als de productiemethoden van Moonshine waren, zo waren ook de namen voor de heldere graanbrand. White Dog en White Whiskey zijn gangbare termen voor de ongerijpte whisky, in Ierland kent men het als Poitin of Poteen en in Schotland als Peatreek, New Make Spirit of Spirit Drink. Hoewel Moonshine oorspronkelijk een synoniem was voor illegale drank, wordt de term tegenwoordig ook gebruikt voor legale producten. Wie bijvoorbeeld eens de basis voor de latere whisky wil proeven, kan onder de categorie "Spirit Drinks" verschillende Moonshine varianten van diverse distilleerderijen bij ons vinden.
Hoe smaakt Moonshine?
Moonshine wordt tegenwoordig in de meest uiteenlopende smaken aangeboden. Oorspronkelijk heeft elke whisky of whiskey-ruwbrand een zoete en fruitige smaak. Afhankelijk van het gebruikte graan en de distillatiemethode kunnen andere aroma's zoals nootachtige tonen, munt en graanachtige smaken naar voren komen. Moonshine leent zich daarom goed als ingrediënt voor longdrinks of cocktails.
Productie
Moonshine, White Dog en Poitin zijn destillaten uit een vergiste graanmash. Voor Moonshine worden meestal verschillende graansoorten gebruikt, in de VS vaak maïs. De mash wordt met gist vermengd, die tijdens de fermentatie alcohol produceert. Traditioneel wordt Moonshine gedistilleerd in een draagbare distilleerketel of pot still, die gemakkelijk op te zetten en af te breken is, om niet door de federale autoriteiten en belastinginspecteurs ontdekt te worden. Dit geldt natuurlijk niet voor de legaal verkrijgbare Moonshine, die tegenwoordig in erkende en gelicentieerde distilleerderijen wordt geproduceerd. Moonshine vormt het deel van de whisky / whiskey productie dat het distillatiekarakter van de latere whisky definieert. Na de stap van distillatie volgt voor whisky of whiskey nu de rijping in vaten, waar bij Moonshine doorgaans van wordt afgezien. Vaak wordt Moonshine verkocht als "high proof", dus zeer hoog in alcoholpercentage, zoals het ook het origineel direct uit de distilleerketel was.
Geschiedenis
Vanwege het strikte alcoholverbod tijdens de Prohibition in de VS tussen 1920 en 1933 moesten veel burgers van het land creatief worden als ze toch aan alcohol wilden komen. Zo werd Moonshine door de illegale distilleerders, smokkelaars en bootleggers van de jaren '20 een onderdeel van de Amerikaanse folklore. Ook in de moderne popcultuur heeft Moonshine zijn weg gevonden. Sinds 2011 zendt de Discovery Channel een realityshow uit genaamd "Moonshiners". Ook series zoals "MythBusters" en de Simpsons hebben zich met het onderwerp beziggehouden. Er zijn talloze nummers met dit thema, zoals de hit "White Lightning" (een ander synoniem voor Moonshine) van George Jones uit 1959, Bob Dylans "Moonshiner" of Dolly Partons "Daddys Moonshine Still". Tot op de dag van vandaag zijn er in de VS zogenaamde "Dry Counties", gebieden waar de verkoop, het schenken en zelfs het transport van alcohol beperkt of zelfs volledig verboden is. Een van de beroemdste en tegelijkertijd paradoxale voorbeelden is de stad Lynchburg in Tennessee, de thuisbasis van de wereldberoemde Jack Daniel's Tennessee Whiskey. Grote delen van de zuidelijke staten zoals Texas, Tennessee en Kentucky zijn doordrenkt met Dry Counties. Vooral in landelijke gebieden zoals de grensgebieden met Virginia is illegale distillatie ook vandaag de dag nog wijdverbreid. Naast het verzet tegen de strenge alcoholwetten van het land heeft het illegaal distilleren ook een financieel aspect. Want zelfs in landen waar alcoholproductie is toegestaan, moet deze worden geregistreerd en in de regel, zoals in Duitsland, moet er accijns worden betaald. Het verzet tegen de inning van belastingen is ook in Ierland en Schotland in de whisky-industrie nauw verbonden met de politieke geschiedenis van de landen. Zo heeft illegale distillatie daar een lange en succesvolle geschiedenis. Hoewel het vandaag de dag niet meer zo actief is als in de VS, begonnen veel van de nu beroemde whisky-distilleerderijen als illegale distilleerders. Vooral rond de Speyside Whisky in Schotland bloeide de illegale distillatie in de 17e eeuw. George Smith, oprichter van de Glenlivet Distillery, was een van de eerste illegale distilleerders die na de in 1823 aangenomen Excise Act een vergunning voor zijn distilleerderij verkreeg. Omdat hij daarmee, vanuit het perspectief van zijn Highland-landgenoten, een verraad aan het Schotse verzet tegen de Engelse autoriteiten beging, droeg hij vanaf dat moment twee pistolen bij zich om zich in geval van nood tegen kwaadaardige concurrenten te verdedigen.
Het mag dan misschien klinken alsof Moonshine een product is dat uit nood is ontstaan. Dit geldt in ieder geval voor het wettelijke aspect, maar de productiemethoden zijn veel ouder dan whisky zelf. Whisky als term gaat terug op "Uisge Beatha", de Keltische variant van "water van het leven", in het Latijn "Aqua Vitae". Dit levenswater wordt al vele eeuwen, misschien zelfs duizenden jaren, uit verschillende materialen zoals fruit en granen op pot stills gestookt. Ongeacht welke naam men het heldere distillaat geeft, of het nu Moonshine, Poitin of Uisge Beatha is: het blijft de oorsprong van alle gedistilleerde dranken en vooral van onze geliefde whisky.
