Australische Whisky
Australië is op weg naar de whisky-olymp. De veelvuldig bekroonde single malts uit Down Under zijn vandaag de dag gewilder dan ooit. De whisky-boom aan de andere kant van de wereld, met het epicentrum Tasmanië, is in volle gang. Probeer zelf wat Australië vandaag de dag aan geweldige single malts te bieden heeft!
Australische Whisky Achtergrond
Australische single malt is de nieuwe shooting star aan de whiskyhemel. Vanuit het Australische eiland Tasmanië is Australië momenteel bezig om een van de meest gerenommeerde whisky-naties ter wereld te worden. In 2014 werd de Sullivans Cove French Oak Cask bij de World Whiskies Awards uitgeroepen tot "beste single malt ter wereld". Hiermee versloeg het de whisky-naties Schotland, Ierland en Japan. Sindsdien heeft de whiskywereld Australië en Tasmanië op de radar. Dat het hier niet om een "one hit wonder" gaat, bewees Sullivans Cove in 2019 opnieuw met dezelfde titel. Tot nu toe is dit geen enkele andere single malt gelukt. Het continent van de buideldieren is "up and coming" en biedt al een trotse selectie van distilleerderijen en bottelingen met soms experimentele karakter. Australië had op papier in de 19e eeuw al een aanzienlijke whiskyproductie. De moderne whisky-industrie van Australië is nog geen 30 jaar oud. Des te indrukwekkender is daarom de sprookjesachtige opkomst in de whisky-olympus. Zal Australische whisky binnenkort de Japanse whisky van de troon stoten? Dat Tasmanië en daarmee Australië zich momenteel tot een serieus te nemen whiskyland ontwikkelen, heeft het continent niet in de laatste plaats aan Bill Lark te danken. Met de Lark Distillery zette hij in de jaren '90 de vonk aan die het huidige vuur van de whisky-brouwers in het land Down Under ontbrandde.
Stijl
Hoe smaakt Australische whisky? De meeste Australische whisky's zijn niet geheel ongebruikelijk in de stijl van Schotland. Alleen de focus op turf-rook, waarvoor Scotch Whisky berucht is, is bij Australische whisky niet zo sterk aanwezig. Er zijn echter ook een aantal Australische Single Malts met turf-rook, sommige zelfs met lokale turf. Desondanks zijn Australische whisky's geen "Scotch-kopie". Ze volgen slechts de hoge standaard in de productie en hebben zeer eigen, soms exotische aroma-profielen. De verscheidenheid van Australische whisky's maakt het moeilijk om het land een uniform stijl toe te schrijven. De verschillen tussen de verschillende distilleerderijen en zelfs de klimaatzones van het land zijn te groot. Proeven gaat boven studeren!
Productie
De Australische whisky is geïnspireerd op de single malt Scotch whisky. Wat betreft kwaliteitsnormen en productiemethoden hebben de Australiërs Schotland als voorbeeld genomen. En dat lijkt met succes te zijn gebeurd. Klimatisch is het Australische continent enorm divers. In het noorden heerst een tropisch klimaat, terwijl het midden van het continent grote woestijngebieden heeft. Het zuiden daarentegen heeft voor Australische begrippen een gematigd klimaat. Het is daarom vanuit klimatologisch oogpunt niet verwonderlijk dat de whisky-distilleerderijen van Australië zich in het zuiden van het land hebben ontwikkeld. Wie whisky wil produceren, heeft vooral één ding nodig: veel water. In het zuiden bieden de hogere neerslaghoeveelheden en het gematigde klimaat goede omstandigheden voor de whisky-productie. Ook de rijping in vaten profiteert als de luchtvochtigheid hoog is en de temperatuurverschillen niet al te extreem zijn. Whisky-landen zoals Taiwan en India hebben aangetoond dat de verdampingssnelheid door de vatwand tussen de 10 - 14 % kan liggen. Schotland daarentegen heeft bij de Angels' Share, de engelendeel, zoals de Schotten het liefdevol noemen, slechts ongeveer 2 % per jaar. Een gematigd klimaat is dus vriendelijk voor de portemonnee van de whisky-producenten. Toch is het klimaat in Australië een uitdaging voor de whisky-producenten. Hittegolven en bodemvorst zorgen niet alleen voor problemen in de landbouw. De Australische graanproductie is voornamelijk gericht op bier. Dit betekent dat het geproduceerde graan de neiging heeft om meer aroma's en minder alcohol te genereren. Dit is misschien arbeidsintensief voor de Australische whisky-distilleerders, maar kan mogelijk de kwaliteit van de Australische whisky ten goede komen. De distilleerderijen in Australië experimenteren met verschillende gisten en fermentatietijden. Een trend die de Schotten te lang hebben genegeerd en nu langzaam inhalen. Vooral in Tasmanië komen de koele zomers en milde winters de whisky ten goede. Juist hier heeft zich ook het epicentrum van de moderne Australische whisky-productie ontwikkeld. Tasmanië is vanwege zijn zachte water, voldoende graan en zelfs eigen turfvoorraden geschikt voor de productie. Alle belangrijke whisky-producenten zoals Lark, Sullivans Cove, Overeem, Hellyers Road en Starward distilleren op klassieke koperen distilleerketels. Bij de rijping in vaten maakt men gebruik van de beproefde bourbon-vatrijping. Maar ook sterke wijnen zoals sherry of de Australische versie van de Apera en portwijn worden ingezet. Nadat Australië zich heeft ontwikkeld tot een belangrijke wijnproducent, liggen hier grote kansen in de wijnindustrie als bron voor vaten. Meer dan 40 whisky-distilleerderijen produceren tegenwoordig Australische whisky in Down Under.
Belangrijke Australische whisky distilleerderijen en -merken
Hellyers Road Distillery (opgericht in 1999, Tasmanië): Met een jaarlijkse productie van 100.000 liter was Hellyers lange tijd de grootste Australische en Tasmanische whisky-distilleerderij. In vergelijking met Schotland blijft het echter binnen het bereik van zeer kleine distilleerderijen. De zeer grote pot stills van Hellyers Road zijn ongebruikelijk deels van roestvrij staal en deels van koper. De wash still heeft een capaciteit van 40.000 liter, de spirit still 20.000 liter. De potten van de distilleerketels zijn van roestvrij staal, terwijl de schouders, hals en lynearm van koper zijn. In 2006 kwam de eerste single malt op de markt, inmiddels is er een breed scala aan verschillende bottelingen.
Lark Distillery (opgericht in 1992, Tasmanië): Toen Bill Lark in 1992 zijn distilleerlicentie aanvroeg, was hij de eerste persoon in zijn thuisland Tasmanië sinds 153 jaar. Met recht kan hij dus als pionier en vader van de moderne whisky-industrie in Australië worden beschouwd. Lark destilleert in klassieke koperen potstill, naar Schots voorbeeld, en produceert single malt whisky. Bill Lark heeft naast zijn eigen distilleerderij ook vele andere gerenommeerde whisky-distilleerderijen in Australië geholpen om op te bloeien.
Sullivans Cove (opgericht in 1994, Tasmanië): Naast de Lark Distillery zeker de meest succesvolle en bekendste Australische en Tasmanische whisky-distilleerderij. Ook bij Sullivans Cove wordt klassieke single malt whisky op pot stills gestookt. In 2014 verhuisde de distilleerderij naar nieuwe gebouwen en verviervoudigde daarmee haar productiecapaciteit. De distilleerderij vierde enorme successen en werd meerdere keren onderscheiden. Ze is daarmee leidend in het huidige succes van de categorie Australische whisky. Sullivans Cove Single Cask French Oak won in 2014 en 2019 de prijs "Beste Single Cask Single Malt". Het is daarmee de enige distilleerderij die deze titel tot nu toe twee keer heeft kunnen behalen. Oprichter Patrick Maguire verkocht de distilleerderij in 2016 aan een groep particuliere investeerders om kapitaal te verwerven voor de uitbreiding van het merk. Hij en zijn team blijven echter verantwoordelijk voor de productie.
Bakery Hill Distillery (opgericht in 1998, Australië): De distilleerderij van David Baker is de eerste Single Malt Whisky Distilleerderij op het Australische vasteland in lange tijd. Ze produceert geturfde, rokerige Single Malt en niet-rokerige Single Malt Whisky.
Great Southern Distilling Company (opgericht in 2004, Australië): De whisky-distilleerderij in het westen van Australië produceert single malt whisky met de naam "Limeburners". Naast de klassieke rijping in Amerikaanse eikenhouten vaten, rijpt de whisky ook in sherry- en portvaten en is er een geturfde versie beschikbaar. Naast de Limeburners single malt produceert Great Southern Distilling ook Rye Whiskey en een Bourbon-achtige sour mash whiskey met de naam "Tiger Snake".
Old Hobart Distillery (opgericht 2005, Tasmanië): De Old Hobart Distillery begon na twee jaar experimenteren in 2007 met de whiskyproductie. Met hulp van de Lark Distillery ontstond hier een andere gerenommeerde Australische Single Malt merk: Overeem Single Malt. Oprichter Casey Overeem maakte de Wash voor zijn Single Malt bij Lark. In 2014 werd de distilleerderij overgenomen door Lark Distillery Ltd.
Nant Distillery (opgericht in 2007, Tasmanië): Nant noemt zichzelf de eerste Tasmanian Highland Single Malt, omdat de distilleerderij ongeveer 300 meter boven zeeniveau ligt. Veel bekender is de whisky-distilleerderij echter geworden door een beruchte fraudezaak. Talrijke aan investeerders verkochte vaten werden niet gevuld en daarmee zijn enorme bedragen verduisterd. Na jaren van juridische chaos lijken de golven langzaam te kalmeren. De distilleerderij is nu in handen van de Australian Whisky Holdings. Of de distilleerderij zich van de imagoschade kan herstellen, moet de tijd leren.
Starward Distillery (opgericht in 2008, Australië): Deze jonge distilleerderij in de staat Victoria produceert ook Single Malt Whisky. Starward destilleert op kleine koperen pot stills van 1.800 liter (Wash Still) en 600 liter (Spirit Still). De distilleerderij werkt naast ex-bourbonvaten met Australische wijnvaten en Apera-vaten. Apera is de Australische versie van sherry, maar mag vanwege de beschermde oorsprongsbenaming niet zo worden genoemd. Dankzij een stevige financiële injectie van Diageo's financieringsproject "Distill Ventures" kon Starward in 2015 massaal uitbreiden en hun productiecapaciteit verhogen naar 250.000 liter jaarproductie.
Geschiedenis
De geschiedenis van de whisky in Australië begint al in de 19e eeuw, in de jaren 1860. Parallel aan de Ierse en Schotse whiskyproducenten produceerden enkele distilleerderijen in Australië al whisky. Het ging zo ver dat DCL (later Diageo) in 1929 zelfs de Corio Distillery nabij Melbourne bouwde. Deze grote distilleerderij produceerde de blended whisky Corio 5 Star, maar werd gesloten tijdens de whisky-droogte in de jaren 1980. Men kan dus niet echt spreken van een renaissance van de Australische whisky. Het is eerder een wedergeboorte. De geschiedenis van de moderne Australische whisky begint in Tasmanië, een eiland 240 kilometer ten zuiden van het Australische vasteland. Het was een man genaamd Bill Lark die, terwijl hij forellen viste met een glas Glenfarclas, zich afvroeg waarom er geen Australische single malt whisky was. In hetzelfde jaar vroeg hij een vergunning aan voor het distilleren van whisky. Lark was de eerste Australiër in meer dan 150 jaar die een vergunning verkreeg. Zijn Lark Distillery en de kort daarna opgerichte Sullivans Cove Distillery ontwikkelden zich prachtig. Al snel trok men internationale aandacht. In 2007 won Sullivans Cove Single Malt in de categorie "Best Other Single Malt Whisky". In 2014 volgde de grote overwinning met de winst in de categorie "World's Best Single Cask Single Malt", een ware sensatie. In 2019 kon Sullivans Cove het succes zelfs herhalen en daarmee de prestatie leveren die tot nu toe geen enkele andere single malt had bereikt. De hernieuwde winst van de titel toont de constante kwaliteit van de distilleerderij aan. Malt whisky-fans moeten dus een oogje in het zeil houden voor de Australische whisky. We zullen zeker nog veel horen van de single malt uit Down Under!
