Scotch vs. Bourbon - De 8 essentiële verschillen
Scotch en Bourbon zijn waarschijnlijk de bekendste whisky- en whiskeysoorten en zijn bijna iedereen wel bekend. Maar wat onderscheidt Scotch Whisky nu precies van Bourbon Whiskey? De 8 belangrijkste verschillen vindt u hier.
Het eerste verschil: De herkomst van Bourbon & Scotch
Beide whisky- en whiskeysoorten zijn beschermde herkomstbenamingen en vallen dus onder de land specifieke wetgeving voor de productie van de drank. Ze mogen nergens anders ter wereld worden geproduceerd.
Zoals de naam Scotch al doet vermoeden, mag deze whisky uitsluitend in Schotland worden geproduceerd. Dit omvat alle stappen van de productie van Scotch. Zowel distillatie, als rijping en botteling moeten in Schotland plaatsvinden. Een van de populairste Scotch whisky's is de Johnnie Walker Black Label 12 jaar. De whisky overtuigt met zijn lichte rokerige tonen, aroma's van vanille en knapperige appels.
Bourbon mag alleen in de VS worden geproduceerd. Ja, u leest het goed, in de hele VS en niet alleen in Kentucky. Het gerucht dat Bourbon alleen in Kentucky mag worden geproduceerd, houdt zich misschien zo hardnekkig omdat nog steeds het grootste deel van alle Bourbons in Kentucky wordt gemaakt. Als er op een fles "Kentucky Straight Bourbon" staat, moet de whiskey echter absoluut uit Kentucky komen. Typische voorbeelden zijn de Bulleit 10 jaar Kentucky Straight Bourbon en Elijah Craig Small Batch.
Het tweede verschil: De gebruikte granen
Voor Scotch en Bourbon worden traditioneel verschillende graansoorten gebruikt voor de productie. De reden hiervoor ligt al enkele jaren terug. Whisky of whiskey werd vroeger gemaakt van het graan dat in de directe omgeving van de distilleerderijen beschikbaar was en dus gemakkelijk toegankelijk was.
Scotch wordt onderverdeeld in Grain en Malt Whiskys. Bij Grain Whiskys kunnen verschillende graansoorten worden gebruikt. Meestal tarwe, maïs of rogge. Malt Whiskys, waaronder ook de alom geliefde Single Malts vallen, mogen alleen van gemoute gerst worden gemaakt. Wilt u een paar aanbevelingen voor een eerste kennismaking met de wereld van Single Malt? Lees ons artikel Tips voor Whisky-beginners.
Bij Bourbon Whiskey moet maïs het grootste deel van de graanmix uitmaken. De graansamenstelling wordt de "Mash Bill" genoemd. Dit betekent dat Straight Bourbons een aandeel van minimaal 51% maïs in de Mash Bill moeten hebben. Andere bestanddelen van de Mash Bill zijn meestal rogge en een klein aandeel gerst. Bourbons met een hoog roggepercentage worden "High Rye Bourbons" genoemd. Ze kenmerken zich door heerlijke kruidige aroma's. Vaak vindt u aroma's van kruidnagel, peper en ahornsiroop in deze whiskeys. Voorbeelden hiervan zijn de Wild Turkey 101 en de Four Roses Single Barrel.
Er zijn ook Bourbons die naast maïs een hoog tarwepercentage bevatten. Deze Bourbons worden Wheated Bourbons genoemd. Ze zijn lichter en zoeter dan de varianten met een hoog roggepercentage. Proef als typische vertegenwoordigers Makers Mark of de Larceny Kentucky Straight Bourbon.
Het derde verschil: De gebruikte distilleerketels bij de distillatie
Ook op het gebied van stookmethoden, oftewel de manier van distilleren, zijn er traditionele verschillen tussen Scotch en Bourbon.
Single Malt Scotch Whisky wordt doorgaans tweemaal gedistilleerd, eerst in de Wash Still en vervolgens in de Spirit Still. Schotland maakt een duidelijk onderscheid tussen Grain en Malt Whiskys tijdens het distilleren. Terwijl Grain Whiskys continu in grote Column Stills worden gedistilleerd, worden de Malt Whiskys in Pot Stills van koper gedistilleerd, die voor elke distillatie opnieuw moeten worden gevuld.
Bourbon wordt doorgaans continu in Column Stills gedistilleerd. Pot Stills worden minder vaak gebruikt. Inmiddels zijn er ook in de VS distilleerderijen die Amerikaanse Single Malt produceren, zoals Westward. Zoals zo vaak bevestigen hier uitzonderingen de regel.
Het vierde verschil: De kwaliteit van de gebruikte vaten
Scotch Whisky en Bourbon Whiskey rijpen beide in
Bij Schotse Scotch wordt echter meestal gebruikgemaakt van vaten die eerder een andere sterke drank bevatten. In de meeste gevallen worden Amerikaanse Bourbon-vaten gebruikt. Deze worden vaak omgevormd tot Hogsheads, dus licht vergroot. Scotch Whisky uit Ex-Bourbonvaten smaakt vaak kruidig-zoet en vertoont vaak aroma's van vanille en honing. Onze tip: Glencadam 10 jaar. Maar ook het gebruik van Spaanse sherryvaten, wijn- of portvaten en zelfs rumvaten is mogelijk. Sinds 2019 is het officieel ook denkbaar om bijvoorbeeld Tequilavaten te gebruiken. Ook het gebruik van verschillende vaten achtereenvolgens is toegestaan, net als het mengen van verschillende gerijpte whisky's. Hier een paar aanbevelingen voor de verschillende vattypen:
Onze tip voor Whisky uit het sherryvat: Blended Malt Sherry The Classic Range (Berry Bros and Rudd)
Onze tip voor Whisky uit het portvat: Glenmorangie 14 jaar Quinta Ruban
Onze tip voor Whisky uit het wijnvat: Nc'nean Single Malt Whisky
Onze tip voor Whisky uit het rumvat: Glenfiddich 21 jaar Gran Reserva Rum Cask Finish
Bij Bourbon is het geheel iets strenger: Hier mogen alleen nieuwe & vers gebrande vaten worden gebruikt. Door het branden, dat meestal in vier verschillende graden wordt onderverdeeld, worden de voor Bourbon typische vanille- en karameltonen vrijgegeven. De gebruikte vaten worden American Standard Barrels genoemd en hebben een inhoud van ongeveer 200 liter.
Het vijfde verschil: De rijpingsperioden van Scotch en Bourbon
Ook wat betreft de rijpingstijd verschillen Scotch en Bourbon.
Scotch moet minimaal 3 jaar in de eikenhouten vaten rijpen, voordat het zich in Schotland (en de EU) whisky mag noemen.
Bij Straight Bourbon whiskey is het iets ingewikkelder. Er geldt een minimale rijpingstijd van 2 jaar. Rijpt de Bourbon minder dan 4 jaar, moet de leeftijd op het etiket van de fles worden vermeld. Daarom zijn alle Straight Bourbons zonder verdere specificaties minimaal 4 jaar oud.
Het zesde verschil: Het klimaat in Schotland en de VS
De invloed van het klimaat op de smaak is bij whisky enorm. De rijping in het vat wordt voor een groot deel beïnvloed door het heersende klimaat van buiten en heeft dus een sterke impact op de smaak.
Schotland is relatief koel en vochtig. De temperatuurverschillen gedurende het jaar zijn gering. Dit klimaat is optimaal voor de rijping van de Scotch. De whisky zet in de zomer niet zo sterk uit in de vatwanden en hoeft in de winter dus ook niet weer sterk in te krimpen, waardoor de rijping constant, maar vrij langzaam kan plaatsvinden. De Schotten laten, niet in de laatste plaats vanwege de gebruikte vaten, hun whisky graag vele jaren en zelfs decennia rijpen. 10, 12, 18 en zelfs meer dan 25 jaar zijn geen uitzondering bij Scotch whisky.
Aangezien Kentucky de hoofdregio voor de productie van Bourbon is, kijken we daar het klimaat eens wat beter naar. In Kentucky zijn de temperatuurverschillen gedurende het jaar enorm. Koele winters en hete, droge zomers zijn daar de norm. Hierdoor gebeurt in Kentucky wat in Schotland niet gebeurt. De whiskey zet in de zomer uit in de vatwanden, neemt daar de vat-aroma's op en krimpt in de winter weer terug. Dit zorgt ervoor dat de drank snel rijpt. Het vat werkt door de temperatuurverschillen intensiever en zo wordt de whiskey vaak na 4 - 10 jaar uit het vat gehaald. Aangezien Bourbon in nieuwe vaten rijpt, die sneller aroma's afgeven dan gebruikte vaten, is dit ook noodzakelijk. Anders zou het vat te veel invloed krijgen.
Angel's Share:
Je kunt Angel's Share vertalen als "slok voor de engelen". Dit verwijst naar het deel van de whisky dat tijdens de rijping in het vat verdampt en dus verloren gaat.
In Schotland gaat bij de rijping van de Scotch ongeveer 1-2% van het destillaat per jaar verloren. Het alcoholpercentage neemt af.
In Kentucky gaat duidelijk meer whiskey verloren, omdat de Angel's Share bij sterkere temperatuurverschillen toeneemt. Echter, in tegenstelling tot de Scotch-rijping, verdampt hier meestal meer water dan alcohol. Het alcoholpercentage kan bij Bourbon dus zelfs stijgen.
Het zevende verschil: De toegestane toevoegingen bij de botteling
Scotch Whisky mag de smaakneutrale kleurstof karamel (E150) toegevoegd worden om een uniforme kleur van de whisky te waarborgen. Dit is de enige toegestane toevoeging voor de populaire Schotse whisky. Veel whiskyliefhebbers geven echter de voorkeur aan volledig natuurlijke whisky. In onze categorie "Whisky zonder kleurstof" vindt u een groot aantal ongekleurde whisky's.
Bij Straight Bourbon mogen geen extra kleurstoffen en aroma's worden toegevoegd. Hier bent u in dit opzicht op de veilige kant.
Het achtste verschil: De smaak van Scotch en Bourbon
Iedereen die Scotch en Bourbon heeft geprobeerd, weet dat deze twee dranken niet te vergelijken zijn als het gaat om smaak. Ze verschillen aanzienlijk in hun smaakprofiel.
Het spectrum van smaaknuances in Scotch whisky is breed. De keuze van het type vat voor de rijping is vooral cruciaal, maar ook het type whisky, dat wil zeggen, of het een Single Malt, Blended Malt, enzovoort is. 70-80% van de smaak komt van de rijping in eikenhouten vaten. In Schotland hangt de smaak in hoge mate af van de regio en of de mout gerookt is of niet. Als u op zoek bent naar een whisky zonder rook, kijk dan eens naar de Speyside-regio. Als u zoekt naar zeer gerookte Single Malts, dan is Islay Whisky wat u nodig heeft. In onze uitgebreide eBook over Scotch Whisky kunt u alles leren wat u moet weten over de verschillen tussen de regio's en nog veel meer.
Bourbon presenteert in de meeste gevallen aroma's van karamel en vanille, die cruciaal zijn voor de rijping in het vat. Maar ook de graanmix heeft een aanzienlijke invloed op de smaak. Naast het minimale maïsgehalte van 51% worden er vaak rogge of tarwe aan de mix toegevoegd. Elke graansoort beïnvloedt en transformeert het karakter van het eindproduct. In Bourbon vindt u daarentegen geen rook.
